Klasizm

“Art Poetigue” adlı eseriyle Boileau dönemin akım kurallarını belirleyerek bu akımın kurucusu olur. Rebelais ve Montaigne klasizmin öncüsü olurlar. Klasizm antik yunan tiyatrosunda görülen özellikleri taşır. Klasizmin temeli Aristoteles’in “Poetika” eserine dayanır. Akıl, mantık, sağduyu yol gösterici olmalıdır. Kahramanlar aklını kullanabilen örnek kişilerden seçilmiştir. Olayların gerçek olması gerekmez gerçeğe uygunluğu yeterlidir. En önemli öğe insandır. Sanatçılar kişiliklerini gizler.

Temsilcileri: Montaigne: “Deneme”  türünün kurucusudur. Önemli eseri “Denemeler” dir. La Fontain: Fablları ile ünlüdür. Moliere: Eserleri: Gülünç Kibarlar, Kadınlar Okulu, Kocalar Okulu, Zoraki Hekim, Zorla Evlenme, Cimri, Hastalık Hastası. Comellie: Ününü “Le Cid”  adlı trajedisiyle sağlamıştır. Raicine: Çağının en büyük trajedi yazarıdır. Eseri “Adromak”.

Romantizm:

Victor Hugo’nun yayınladığı “Cronvell” adlı tiyatro eserinin ön sözünde akımın kuralları saptanmıştır.

·        Klasizm’ e tepki olarak ortaya çıkmıştır.

·        Aklın yerini bireysel duygu ve düşünce alır.

·        Toplumsal yaşamla ilgili her şey dram türünde incelenebilir.

·        Sanatçılar kişiliklerini gizlememiştir.

·        Doğa sanatçının esin kaynağıdır.

·        Ulusal duygu ve değerlere önem verilmiştir.

·        Din duygusu önem kazanmıştır.

·        Aşk teması geniş yer tutar.

·        Karamsarlık egemendir.

Shakspeare:  Eserlerinde bu akımın etkileri görülür. Aynı durum Cervantes’in “Don Kişot” adlı eserinde de görülür.

Temsilcileri:

JJ. Rousseau:

Romantizm doğmadan önce yaşayan yazar eserleri ile romantizmin temellerini atmıştır.

Eserleri: Emile, İtiraflar, Toplum Sözleşmesi.

Victor Hugo:

“Cronvell” adlı tiyatro eserinin ön sözünde akımın kuralları saptanmıştır.

Eserleri: Notre Dama’nın Kamburu, Yüzyılın Efsanesi, Cezalar, 93 İhtilali, Deniz işçileri

A. Dumas Pere:

Eserleri: Üç Silahşorlar,  Monte Cristo Kontu

Alfred De Masset:

Eserleri: İspanya ve İtalya Öyküleri, Bir Zamane Çocuğun İtirafları, Şamdancı, Eski Palto,  Fantalsio

A. De Martine:

Eserleri: Yeni Şiir Düşünceleri, Bir Meleğin Düşüşü, Greziella

Goethe:

Eserleri: Genç Water’in Izdırapları

Puşkin:

Eserleri: Yüzbaşının Kızı

E. Allan Poe:

Eserleri: Kuzgun, Annabel Le

F. Shiller:

Eserleri: Haydutlar, Don Carlos

Realizm: Romantizme tepki olarak doğmuştur. Duygu ve imgelerin yerini insan ve gerçekler almıştır. Gerçeğin yansıtılmasında gözlem önemli araçtır. Sanatçı sadece çıplak gerçekleri yansıtır. Olaylar sıradan kişilerden seçilmiştir. Amacı her zaman sanattır. Temsilcileri: Bazalc: Eserleri: İnsanlık komedisi, Goriot baba, Egunie Grandet, Vadideki Zambak, Köy Hekimi Stendhal: Eserleri: Parma manastırı, Kırmızı ve Siyah G. Flaubert: Eserleri:  Madame Bovary, Salambo, Üç hikâye Lev Tolstoy: Eserleri: Savaş ve Barış, Diriliş, Anna Karana, Hacı Murat Alexi Tolstoy Eserleri:  Nikitanın Çocukluğu, Korkunç İvan Dostoyevski Eserleri: Suç ve Ceza, Karamaz of Kardeşler, Budala, Delikanlı, Kumarbaz Maxim Gorki Eserleri:  Ana, Benim üniversitelerim, Ekmeğimi Kazanırken, Çocukluğum Nikolai Gogol Eserleri: Müfettiş, Taraş Bulma, Ölü Canlar Anton Çehov Eserleri: Altı Numaralı Koğuş, Köylüler, Martı, Üç Kız Kardeş, Vanya Dayı, Vişne Bahçesi.

Parnasizm:   Romantik şiire tepkidir. Realizmin şiire uygulanmışıdır. Sanat sanat anlayışını benimsemiştir. Sanat güzelliğine ancak biçim güzelliği ile ulaşır. Yunan – Latin kültürüne yeniden dönülmüş. Tarihi olaylar efsanevi kişiler konu olmuştur. Felsefi düşünceler, bilim –teknik şiire girmiştir Öz kadar, biçime de önem vermiştir. Natüralizm Gözleme dayanan edebiyat akımıdır. Deney metodunun romana yansımasından realizmden ayrılır. Sanat doğanın bir kopyası olmalıdır. Temsilcileri: Emile Zola: Eserleri:  Nana, Germi nal, Emek, Toprak, Meyhane, Theresa Raguin, Hayvanlaşan İnsan Alphonse Davdet: Eserleri: Değirmenin Mektupları, Pazartesi Hikâyeleri, Safo, Küçük Şey Guy De Maupassant: Eserleri: Bir hayat, Güzel Dost, Ölüm Kadar Acı Henrik İbsen Eserleri: Nora, Yaban Ördeği, Hortlaklar, Bir Halk Düşmanı

Sembolizm: Özellikle Parnasizm tepki olarak çıkmıştır. Sembolizm de önemli olan insanın iç dünyasıdır. Okurun duygularına semboller aracılığıyla seslenmeyi ve insanın hayal gücünü harekete geçirmeyi hedefler Nesneler doğa ile insan arasında bağıntı kural semboldür. Semboller yetersiz kalınca sözcüklere yeni anlam yüklenir.